Afgelopen jaar begeleidden Miranda Klaver en ik een student, Batoul Karbijha, die jaren geleden als vluchteling vanuit Syrië naar Nederland is gekomen. Hier heeft zij werk gevonden in de journalistieke sector en bij ons een studie opgepakt. Voor haar masterscriptie ging zij in gesprek met Syrische vluchtelingen, over de oorlog in Syrië, de ervaringen tijdens de lange reis naar Europa, en de invloed ervan op het geloof van deze vluchtelingen. Het eindproduct van dit onderzoek is even indrukwekkend als pijnlijk. Ik heb weinig scriptie begeleid die zo belangrijk en urgent zijn: niet alleen biedt het onderzoek veel inzicht in de relatie tussen trauma en ‘deconversion’ onder vluchtelingen; ook deelt de scriptie verhalen van vluchtelingen die gehoord moeten en niet verloren mogen gaan.
Batouls scriptie is te downloaden op de website van de universiteitsbibliotheek van de Vrije Universiteit. De samenvatting deel ik hieronder.
How can trauma affect our belief system? Based on in-depth interviews with 12 former Muslim Syrian refugees, this article tries to understand narratives of deconversion, associated with Islamic tradition through analytical sociology approach. The narrative data presented in this article depicts a potential reaction when Muslim believers are exposed to acute, war-related trauma, exacerbated when religion is a tool for torture. The findings suggest that a conscious rejection of faith after war comes from the emotional shock when a loss of God’s support during trauma is felt, followed by thoughtful reflection on Islam. The negative role of religion and Muslim clerics paired with an Islamic weakness in disaster situation coping mechanisms force “de-converts” to explore their existence amidst newfound freedom of thought in the light of who they once were.